Ταξίδι στα Κύθηρα

Ο ξάδερφός μου λέει ότι τα Κύθηρα δεν είναι παρά μια κορφή που το έσκασε από την Κρήτη και έτρεξε προς την Πελοπόννησο. Δεν μπορώ να πω ότι δεν συμμερίζομαι την άποψή του: με το που αντικρίζεις το νησί από το καράβι που έρχεται από τη Νεάπολη Λακωνίας, το σχήμα του έχει κατιτίς από κορφή. Κοντούλα κορφή βέβαια, αλλά προεξέχουσα.

Το Διακόφτι

Τα Κύθηρα διοικητικά πάνε σετ με την Αττική και μυθολογικά με την Αφροδίτη. Σύμφωνα με τον Ησίοδο, όταν ο Κρόνος τραυμάτισε τον πατέρα του τον Ουρανό για να του κλέψει τον θρόνο, το κοσμογονικό αίμα έτρεξε στον Ωκεανό και έτσι γεννήθηκε η Αφροδίτη. Ώριμη και ωραία, αναδύθηκε από τον αφρό της θάλασσας κοντά στο νησί. Στην αρχαιότητα, αν σου έλειπε η γοητεία, εύκολα χαρακτηριζόσουν «Ακύθηρος».

Οι Ενετοί ονόμασαν το νησί Cerigo, απ’ όπου προέκυψε το «Τσιρίγο» – μια παραφθορά του ονόματος που χρησιμοποιήθηκε ευρέως, κυρίως στα χρόνια της Ενετοκρατίας. Μέχρι σήμερα οι ντόπιοι συχνά αποκαλούν έτσι το νησί. Μήπως τώρα έκανες τη σύνδεση με το τραγούδι που λέει για την Τσιριγώτισσα; «Εκεί γεννήθηκες κι εσύ, αχ, που να μην εγεννιόσουν / Όμορφη Τσιριγώτισσα, με πήρες στο λαιμό σου».

Το Καλαδί
Οι Φούρνοι

Οι παραλίες των Κυθήρων είναι η μία ομορφότερη από την άλλη. Ξεκινήσαμε από τον βορρά προς τον νότο, με πρώτη στάση για μαργαρίτα με μάνγκο στην καντίνα στους Φούρνους. Το Καλαδί το έμαθα απέξω κι ανακατωτά, αφού ανέβηκα και κατέβηκα τα σκαλιά τρεις φορές, είτε για να φέρω πράγματα από το αυτοκίνητο είτε για μπύρες. Στον Αυλέμονα κάναμε βουτιές από τα βράχια, ενώ στο Χαλκό και τη Φυρή Άμμο απολαύσαμε τα χρώματα της αμμουδιάς. Στο Μελιδόνι δεν θυμάμαι και πολλά, γιατί ο ιδιοκτήτης της καντίνας μας κερνούσε σφηνάκια εναλλάξ. Από το Καψάλι ανηφόρισα κακήν κακώς από το μονοπάτι για τη Χώρα, για να προλάβω ένα μίτινγκ στη δουλειά – έτσι δουλεύει το staycation. Και αυτές είναι ούτε οι μισές από τις hot παραλίες του νησιού. Δεν προλάβαμε να πάμε στον Λιμνιώνα, το Καλάμι, τη Λίμνη ή τη βραχονησίδα Χύτρα, που φαίνονται όλα εντελώς διαφορετικά τοπία μεταξύ τους. Είναι σαν να έπιασε ένας μάγειρας-θεός λίγο από κάθε μπαχάρι, να πασπάλισε το νησί και να γίνανε όλες αυτές οι ακρογιαλιές.

Ο Αυλέμονας
Το Καψάλι
Το μονοπάτι για τη Χώρα

Από ιστορικής πλευράς, τα Κύθηρα βρέθηκαν για αιώνες στο επίκεντρο εμπορικών και στρατιωτικών διαδρομών της Μεσογείου. Η στρατηγική τους θέση τα έθεσε υπό την κυριαρχία διαφορετικών δυνάμεων, από τους Ενετούς και τους Ρώσους έως τους Άγγλους. Στους Ενετούς οφείλουν μάλιστα αρκετά από τα κάστρα και τις οχυρώσεις που σώζονται μέχρι σήμερα, με πιο χαρακτηριστικό το Κάστρο της Χώρας, που δεσπόζει με την πανοραμική του θέα. Στη Χώρα, ανάμεσα στα πιθάρια και τις βουκαμβίλιες, βρίσκεται και το πατρικό σπίτι της Ρόζας Κασιμάτη, της μητέρας του Λευκάδιου Χερν, του Ελληνοϊρλανδού ποιητή που Ιαπωνοποιήθηκε τον προηγούμενο αιώνα. Έζησε και γνώρισε τον σύζυγό της την εποχή που τα Κύθηρα βρίσκονταν υπό βρετανική κατοχή και, αν μη τι άλλο, η ζωή της δεν πρέπει να ήταν και πολύ ευχάριστη.

Το σπίτι της Ρόζας Κασιμάτη

Στο νησί θα βρει κανείς ένα λουλούδι με μικρά κίτρινα άνθη, που μοιάζει με αμάραντο. Το λένε Σεμπρεβίβα, από το siempre και το vivere, δηλαδή «αθάνατο». Ο μύθος λέει ότι όταν ο Πάρης έκλεψε την ωραία Ελένη από τη γειτονική Σπάρτη, πέρασαν λίγες μέρες στο νησί της Αφροδίτης ζώντας τον έρωτά τους. Η θεά ήταν που του τη χάρισε, ας μην ξεχνάμε ότι σε εκείνη έδωσε το μήλο! Η ωραία Ελένη όμως ζήλεψε τη θεά της ομορφιάς και έκανε σκηνές στον Πάρη, φερόμενη κάπως σαν τη μητριά της Χιονάτης με τον καθρέφτη της. Ο Πάρης, για να την καθησυχάσει, της έδειξε το λουλούδι και παρομοίασε τα χρυσά της μαλλιά με το χρώμα του άνθους και τη διαρκή ομορφιά της με την αφθαρτότητα της Σεμπρεβίβας.

Η γέφυρα στο Κατούνι, από τα μεγαλύτερα πέτρινα γεφύρια στα Βαλκάνια (1826)

Ένα άλλο σημαντικό χαρακτηριστικό των Κυθήρων είναι τα ζωηρά πλατάνια στο δυτικό κομμάτι του νησιού. Ας μην ξεχνάμε ότι τα Κύθηρα ανήκουν στα Επτάνησα, οπότε δεν είναι ξερονήσι σαν τα άλλα. Κοντά στον Μυλοπόταμο υπάρχουν καταρράκτες, με εντυπωσιακότερο αυτόν της Φόνισσας, ένα μέρος όπου σίγουρα κατοικούν νεράιδες. Στον Μυλοπόταμο καταλήξαμε για χορό στην ετήσια χοροεσπερίδα του χωριού, ενώ την επόμενη μέρα ήταν η Γιορτή Κρασιού στα Μητάτα. Με 5 ευρώ εισιτήριο γεμίζεις όσο κρασί θες από τα βαρέλια, ενώ χορεύεις μπάλο εναλλάξ με νησιώτικα και καλαματιανά. Λίγο Πελοπόννησος, λίγο Κρήτη, λίγο νησί, λίγο βουνό – μπερδεμένο το πανηγύρι, ειδικά αν μπλέξεις και το λευκό με το κόκκινο. Τα υπόλοιπα βράδια τα περνούσαμε εναλλάξ στα ελάχιστα μπαρ στον Ποταμό ή στη Χώρα ή με πίτσες πακέτο από το Tony’s. Τη μεγαλύτερη εντύπωση μάς έκανε το φαγητό, είτε πρόκειται για γαλατόπιτα στον φούρνο του Κασιμάτη στο Λιβάδι είτε για τα παραδοσιακά πιάτα στη Φιλιώ στον Κάλαμο.

Γιορτη κρασιού στα Μητάτα
Από τη Φιλιώ στον Κάλαμο

Δεν ξέρω πώς να το περιγράψω ακριβώς. Ίσως έφταιγε η κοριτσοπαρέα, ίσως η ζέστη, αλλά τα Κύθηρα έκαναν ένα κλικ στις καρδιές μας. Είχαμε πει πως θα ξαναπάμε φέτος, αλλά προτιμήσαμε έναν νέο προορισμό, την Πάτμο. Και, ω, ποιος να το περίμενε, τουλάχιστον δυο φορές ξεφωνίσαμε την ατάκα «καλέ, εδώ μοιάζει με τα Κύθηρα». Ίσως δεν είναι το τοπίο του νησιού καθαυτό, αλλά περισσότερο τα συναισθήματα που μας ξετρυπώνει. Μήπως ήρθε η ώρα να δω επιτέλους το Ταξίδι για τα Κύθηρα του Αγγελόπουλου, μπας και καταλάβω; Voyage à Cythère λοιπόν, όπως λέει και ο φίλος ο Μπωντλαίρ.

Κάποιες από τις φώτο στο άρθρο είναι κλικ από τη Φωτεινή, την Αγνή και την Ιοκάστη. Αν σου άρεσε αυτό το άρθρο, μοιράσου το με τους φίλους σου. Μπορείς να ακολουθήσεις το blog ή τους λογαριασμούς μου σε Instagram ή Facebook, για να μη χάνεις καμία ανάρτηση. Μέχρι την επόμενη φορά!

Ο Χαλκός

Read more: