Οι παλιοί σε συμβουλεύουν “να μη λες βαριές κουβέντες πάνω στα νεύρα σου”. Χτες ήμουν πολύ νευριασμένη, οπότε έπεσα για ύπνο να μου περάσει. Κι όμως, τα νεύρα είναι ακόμα εδώ, παραμένουν. Πώς και έτσι, θα με ρωτήσετε. Αφού όλα μοιάζουν τέλεια, κάθε μέρα ανεβάζω γλυκούλικα στιγμιότυπα από την Ιαπωνία, σίγουρα είναι ένας παράδεισος, θα μου πείτε. Η πραγματικότητα διαφωνεί. Πολλά έχουν αλλάξει από την προηγούμενη φορά που έγραψα για το αν αξίζει κανείς να σπουδάσει στην Ιαπωνία.
Χτες διάβασα το γράμμα απόσυρσης της κρατικής υποτροφίας ΜΕΧΤ από έναν υπότροφο που δεν έχει καταφέρει να έρθει ακόμα στην Ιαπωνία. Δηλαδή και δε φταίει, και τον τιμωρούν από πάνω. Ένας Έλληνας φίλος που διάβασε το μήνυμα της απόσυρσης, με ρώτησε αν είναι ψεύτικο επειδή ήταν γραμμένο με χάλια αγγλικά. Μα αυτό ακριβώς το κάνει αυθεντικό και ταυτόχρονα δείχνει την ελλειπή γνώση αγγλικών που έχουν οι Ιάπωνες, μια ακόμα δυσκολία στις σπουδές και την ενδοπανεπιστημιακή επικοινωνία. Σαν χώρα, έχουν πολύ αυστηρά κριτήρια μετανάστευσης, ακόμα και για λόγους σπουδών, οπότε η κρατική υποτροφία είναι σε μεγάλο βαθμό εγγύηση επιτυχίας. Στην Ελλάδα μόνο 4-5 άτομα γίνονται υπότροφοι κάθε χρόνο. Η οικονομική και γραφειοκρατική υποστήριξη όμως, έρχεται με το κόστος άπειρων κανόνων. Για παράδειγμα, πρέπει να δηλώνεις κάθε φορά που ταξιδεύεις στο εξωτερικό και γιατί, ενώ δεν μπορείς να βρίσκεσαι εκτός χώρας για πάνω από μήνα, αλλιώς χάνεις το μηνιαίο οικονομικό βοήθημα. Αν δε, κερδίσεις την υποτροφία, περάσεις τις εισαγωγικές εξετάσεις σε πανεπιστήμιο, παρακολουθείς μαθήματα εξ αποστάσεως σε ανάποδα ωράρια λόγω διαφοράς ώρας και τελικά δεν μπορείς να μπεις στην Ιαπωνία μέχρι το τελευταίο εξάμηνο των σπουδών, η υποτροφία αποσύρεται. Χωρίς να έχεις πάρει ούτε γιεν. Επειδή για να σου δοθεί, πρέπει να έχεις φυσική παρουσία στη χώρα, τι κι αν έχουμε πανδημία και η ίδια η χώρα δε σε αφήνει να μπεις μέσα. Η χώρα που βάζει τους κανόνες, αλλά “λεπάμαι, δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα” όταν οι κανόνες της δε λειτουργούν.
Δύο χρόνια μετά την πανδημία, πολλοί δεν έχουν αντιληφθεί ότι τα Ιαπωνικά σύνορα παραμένουν ερμητικά κλειστά. Τον Απρίλη το 2020 η Ιαπωνία έκλεισε τα σύνορα της προς όλους όσους δεν έχουν Ιαπωνικό διαβατήριο. Σημειωτέον, δεν επιτρέπει την κατοχή διπλής υπηκοότητας, οπότε αυτομάτως οικογένειες όπου ένα μέλος έχει μη-ιαπωνικό διαβατήριο, μένουν κλειδωμένοι απέξω. Κλειδωμένη έμεινε επίσης και μια φίλη μου, που είχε γυρίσει στη χώρα της για τις ανοιξιάτικες διακοπές από το πανεπιστήμιο και δεν πρόλαβε να γυρίσει εγκαίρως όταν έκλεισαν τα σύνορα. Για έξι ολόκληρους μήνες πλήρωνε υπέρογκο ενοίκιο και λογαριασμούς στο Τόκυο, ενώ η υποτροφία της δεν καταβαλλόταν επειδή η ίδια δε βρισκόταν στη χώρα. Δεν μπορούσε να δουλέψει εκεί που βρισκόταν, δεν μπορούσε να δουλέψει εξ αποστάσεως για την Ιαπωνία, μπορούσε μόνο να περιμένει πότε οι θεοί των συνόρων θα άλλαζαν γνώμη. Στην ίδια κατάσταση βρίσκονταν όσοι είχαν έγκυρη άδεια παραμονής (όπως εγώ), αλλά και οι σύζυγοι όσων έχουν άδεια μόνιμου κατοίκου. Για έξι μήνες, αν έφευγα από την Ιαπωνία επειδή π.χ. αρρώστησε κάποιος στην οικογένειά μου ή επειδή ίσως χρειαζόμουν ιατρική φροντίδα, δε θα μπορούσα να ξαναγυρίσω. Θα έχανα χρόνο, χρήμα και θα κέρδιζα ατέλειωτη στεναχώρια. Αξίζει;
Η πραγματικότητα των σπουδών στην Ιαπωνία φαίνεται προφανής εκ των υστέρων. Σε φυσιολογικές συνθήκες, θα πας σε ένα καλό πανεπιστήμιο, με καλό επίπεδο σπουδών, άπλετο εξοπλισμό και διασύνδεση με τη βιομηχανία. Ωστόσο, ένας κάτοικος της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα κάνει τριπλάσιο κόπο, λόγω εμποδίων γλώσσας και κουλτούρας, για να πάρει ένα πτυχίο που μπορούσε να πάρει και αλλού. Αυτό αξίζει για όσους θέλουν να κάνουν έρευνα σε Ιαπωνοκεντρικούς τομείς ή όσους θέλουν να μείνουν για δουλειά αργότερα. Σε περιόδους αναταραχής, βλέπε πανδημία, είσαι μόνος. Δε θα έχεις ισότιμα δικαιώματα με τους υπόλοιπους κατοίκους (ας μη γελιόμαστε, πότε είχες), θα πληρώνεις φόρους αλλά θα είναι εθνικό ζήτημα το αν θα εμβολιαστείς ή θα πάρεις το οικονομικό βοήθημα που δίνεται σε όλους, γιατί εσύ είσαι ξένος. Δε θα μπορείς να μπαινοβγαίνεις στη χώρα όπως οι ιθαγενείς και αν παραβείς τους κανόνες της καραντίνας θα απελαθείς. Οι περαστικοί θα σε βλέπουν και θα αναρωτιούνται, συχνά φωναχτά, “πώς μπήκε αυτός ο ξένος τουρίστας εδώ αφού τα σύνορα είναι κλειστά”. Όσοι σε γνωρίζουν δε ρωτούν τι θες να κάνεις στη ζωή σου, αλλά που θα πας μετά από την Ιαπωνία. Γιατί νομίζουν ότι κανείς δε χτίζει το μέλλον του στην Ιαπωνία, όλοι οι ξένοι είναι -έστω μακροχρόνια- τουρίστες. Απ’ όσο γνωρίζω, οι συνθήκες είναι παρόμοιες στην Κορέα και στην Κίνα, με εξίσου δύσκολη γραφειοκρατία και διπλά σταθμά, αλλά ίσως με ευκολότερη επικοινωνία.
Η αντιμετώπιση των ξένων κατοίκων κατά τη διάρκεια της πανδημίας ήταν αυτή που έκανε το γυαλί να ραγίσει για εμένα. Αποφάσισα ότι δε θέλω να μένω πια εδώ αν δεν εκτιμάται η παρουσία μου. Τι κι αν η ζωή είναι βολική, τι κι αν με χρειάζονται γιατί προσπαθούν να κλέψουν όλο το high-skilled δυναμικό της υπόλοιπης Ασίας μπας και επιβιώσουν μες στη δραστική γήρανση του πληθυσμού τους. Για να μην παρεξηγηθώ, δε μετανιώνω που ήρθα για σπουδές εδώ. Θεωρώ ότι με εξέλιξε ακαδημαϊκά και σαν άνθρωπο και ότι οι δυσκολίες μου έμαθαν πως τίποτα δεν μπορεί να με σταματήσει. Κέρδισα αυτοπεποίθηση και αυτοσεβασμό, ενώ παράλληλα ταξίδεψα πολύ, έμαθα νέες κουλτούρες και τρόπους σκέψης. Η ύπαρξη δυσκολιών είναι αναμενόμενη, αυτό που μου κόβει τις ελπίδες είναι ότι οι πολιτικές αποφάσεις γίνονται πιο συντηρητικές αντί για προοδευτικές. Δε βλέπω να βελτιώνεται η κατάσταση στο άμεσο μέλλον, οπότε δεν αξίζει να ταλαιπωρηθώ παραπάνω. Κρίμα, γιατί το Τόκυο είχε πραγματικά μια χρυσή ευκαιρία να κλέψει τη δόξα του Χονγκ Κόνγκ, στο πλαίσιο των τωρινών διεθνών συνθηκών. Θα ήθελα πολύ να δω μια εξωστρεφή Ιαπωνία, ίσως κάποτε τα καταφέρει.
Διευκρίνηση: Γιατί δεν μπορεί να μπει ο φοιτητής ενώ έχει υποτροφία και εγγραφή σε πανεπιστήμιο; Όταν όλα είναι οκ για την έκδοση άδειας παραμονής, σου δίνεται ένα Certificate of Eligibility (COE) που σημαίνει ότι μπορείς να αποκτήσεις άδεια και ταυτότητα κατοίκου. Όμως, την ταυτότητα κατοίκου τη βγάζεις τη στιγμή που πατάς το πόδι σου στην Ιαπωνία. Αυτή τη στιγμή με τα μέτρα στα σύνορα αν δεν την έχεις, δεν μπορείς να ταξιδέψεις καν προς την Ιαπωνία. Από το 2020 η υπηρεσία έκδοσης άδειας παραμονής έχει διακοπεί, εκτός από εξαιρέσεις. Οπότε πρακτικά, αν δεν έχεις κάρτα κατοίκου από πριν την άνοιξη του 2020, δεν μπορείς να μπεις στη χώρα.
Read more about life in Japan here:
Should I go study in Japan?
Usually, people decide to pursue graduate studies in another university or even another country rather than the one that they obtained their bachelor degree from. For many, Japan seems like an ideal choice; an opportunity to live in the orient without the pressure of work. Especially…
Old-school school life
While cleaning up our lab for moving, we came across some black and white photos depicting rebellious japanese youth enjoying life. Here is what university life in Tokyo looked like 25 years ago.
Παρανοήσεις
Το καλό με τα σόσιαλ μίντια είναι ότι μπορείς να επικοινωνήσεις με τον οποιονδήποτε ενδιαφέρεται για την Ιαπωνία. Το κακό είναι ότι κατά πλειοψηφία, θα σε ρωτούν για τα ίδια, χιλιοειπωμένα στερεότυπα. Κάντε μου παρέα για να ξεψαχνίσουμε μερικά από αυτά, ώστε να μπορώ να τους…
belleelene 
Δύσκολα τα πράγματα, κρίμα που χειροτέρεψε τόσο πολύ. Τι ήταν αυτό που έκανε το ποτήρι να ξεχειλίσει;
Το ότι η κυβέρνηση εφαρμόζει μέτρα που εμπεριέχουν διακρίσεις, ότι θα χτίσω τη ζωή μου ε΄δώ και οποιαδήποτε στιγμή μπορούν να με κλείσουν απέξω ή να μου αρνηθούν πρόσβαση σε μέτρα ανακούφισης επειδή δεν είμαι Ιάπωνας πολίτης (που δεν μπορώ να γίνω, αν δεν απαρνηθώ το ΕΕ διαβατήριο)
Το 2014 γνώρισα μια Γιαπωνέζα κάπου στην Ασία, μου εξήγησε πέντε πράματα και για το τραγούδι στα “Γιαπωνέζικα Παραμύθια” που βλέπαμε μικροί στην TV.
Η Γιαπωνέζα κάποτε πήγε ανθρωπολογικά στη ΝΑ Ασία να μελετήσει τους ινδιάνους στις οροσειρές των Ιμαλαΐων. Τελικά παράτησε την Ιαπωνία, παντρεύτηκε άντρα της φυλής Λάχου, ζει ινδιάνικη ζωή στα βουνά
Τη ρώτησα για την απόφασή της. Στην κουβέντα που κάναμε, δεν άκουσα μια καλή κουβέντα για την Ιαπωνία. Ούτε μια κουβέντα νοσταλγίας ή μετανιώματος
Ενδιαφέρουσα γνωριμία!
Πολύ ενδιαφερον αρθρο, απλα να πω τα ιδια (και χειροτερα) περναμε και στην Σιγκαπουρη που αντιστοιχα καθολη την διαρκεια των τελευταιων 2 χρονων, φερεται στους ‘ξενους’ σαν πολιτες δευτερης κατηγοριας, απο τα εμβολια που τα καθυστερισαν αν εισαι κατοικος αλλα δεν εχεις τοπικο διαβατηριο (!) μεχρι τα ταξιδια/επιστροφη που τα κανουν επιτιδες ποιο δυσκολα στους ‘ξενους’ τοπικους κατοικους.
Αναρωτιέμαι αν ειναι ενα γενικευμενο ασιατικο cultural φαινόμενο γιατι νομιζω πως σε ολες τις advanced ασιατικες οικονομιες (Κορεα, ΧΚ, Ταιβαν, Σιγκαπουρη και Ιαπωνια) υπαρχουν πολυ παρομοια πραγματα, οτι οι κυβερνησεις θελουν να διξουν στους ντοπιους οτι σε περιοδους (perceived ή μη) κρίσης, δίνουν προτεραιότητα στους ντόπιους. Κρίμα και δεν ξέρω αν πρεπει να το ριξουμε στο κακο ‘timing’ με covid κτλ ή ειναι οντως ένα γενικο middle flinger
Σοκ και από τη Σιγκαπούρη, περίμενα ότι τουλάχιστον λόγω μεγέθους θα ήταν όλα τα μέτρα σκληρά για όλους εξίσου. Αμ αυτό το “ξένοι”, αντί του μετανάστες, expats, κάτι άλλο τέλος πάντων, πόσο με ενοχλεί! Νομίζω φταίει η συλλογική νοοτροπία των χωρών της ανατολής, που εστιάζουν στο εμείς και οι άλλοι, το οποίο δε συμβαδίζει με την παγκοσμιοποιημένη οικονομία στην οποία μετέχουν. Είμαι απογοητευμένη, αλλά ελπίζω ότι αν η πανδημία τους μάθει ένα πράγμα, αυτό να είναι ότι χρειάζονται ανταλλαγή ιδεών και διεθνή επικοινωνία για την πρόοδο.