Το ζευγάρι των αστεριών και η Ταναμπάτα

Το φεστιβάλ της Ταναμπάτα (七夕= το έβδομο βράδυ) είναι η μεγαλύτερη γιορτή του καλοκαιριού μετά το Ομπόν. Είναι μια γιορτή αγάπης, αφιερωμένη σε ένα ζευγάρι που είναι αναγκασμένο από τους θεούς να συναντά ο ένας τον άλλον μοναχά μια φορά τον χρόνο. Κι αν βρέχει;

Η ιστορία έχει ως εξής; ήταν κάποτε μια πολύ ικανή υφάντρια, η Οριχίμε (織姫), που περνούσε τη μέρα της δουλεύοντας με υφάσματα. Μιας και ήταν τόσο αφοσιωμένη στη δουλειά της, δεν είχε βρει ακόμα σύζυγο. Μεσολάβησε τότε ο πατέρας της, ο θεός του ουρανού Τεντέι (天帝), κάνοντάς της προξενιό με ένα γεροδεμένο βοσκό, τον Χικομπόσι (彦星). Οι δυο τους ερωτεύτηκαν αμέσως, τόσο σφοδρά που αμέλησαν τις υποχρεώσεις τους και ο κόσμος έπεσε σε χάος. Θύμωσε τότε ο θεός του ουρανού και αποφάσισε ότι η τιμωρία τους θα ήταν να του χωρίσει. Έκλαψαν, παρακάλεσαν, και τελικά τους έκανε τη χάρη να τους επιτρέπει να συναντιούνται μια φορά το χρόνο. Η μέρα αυτή είναι η 7η μέρα του 7ου σεληνιακού μήνα, η οποία στο γρηγοριανό ημερολόγιο έχει αντιστοιχηθεί στις 7 Ιουλίου. Συναντιούνται λοιπόν η Οριχίμε με τον Χικικομπόσι, είχε λείψει τόσο πολύ ο ένας στον άλλον. Επειδή μένουν στις απέναντι μεριές του ποταμού του ουρανού (天の川, ο γαλαξίας), προκειμένου να το διασχίσουν, ένα κοπάδι χήνες μπαίνουν στη σειρά και φτιάχνουν μια γέφυρα, ώστε να μπορέσουν να σμίξουν οι 2 αγαπημένοι. Αν όμως βρέχει, το ποτάμι φουσκώνει και δεν μπορεί κανείς να τον διασχίσει. Τότε αναγκαστικά πρέπει να περιμένουν μέχρι του χρόνου και η βροχή γίνεται τα δάκρυα του ζευγαριού.

Το φεστιβάλ ονομάζεται εναλλακτικά Χόσι μάτσουρι (星祭り) δηλαδή φεστιβάλ των αστεριών, επειδή τα δυο λαμπρά αστέρια του ουρανού, ο Βέγας (Οριχίμε) και ο Αλτάιρ (Χικομπόσι) συναντιούνται στον ουρανό. Αυτή η γιορτή, όπως και η γιορτή του φθινοπωρινού Τσουκίμι αλλά και άλλες, ήρθαν από την Κίνα στην Ιαπωνία κάπου στον 7ο αιώνα. Σύμφωνα με το παλιό σεληνιακό ημερολόγιο, η γιορτή ήταν κινητή και έπεφτε γύρω στον Αύγουστο, ένα μήνα αργότερα απ’ ότι με το ισχύον γρηγοριανό ημερολόγιο. Στη σημερινή τους μορφή, οι εορτασμοί αφορούν κυρίως στολισμούς στους δρόμους με καταστήματα και δέντρα μπαμπού με ευχές. Σε γραφεία, καταστήματα και σταθμούς τρένων, παντού γύρω υπάρχει ένα μπουκέτο φρέσκα κλαδιά μπαμπού και δίπλα ένα τραπέζι με μαρκαδόρους και μακριές πολύχρωμες λωρίδες χαρτί (短冊 τανζάκου). Σε περίπτωση που δεν είναι γνωστό, τα χαρτιά είναι μακρόστενα γιατί παραδοσιακά τα ιαπωνικά γράφονται από τα δεξιά προς τα αριστερά και από πάνω προς τα κάτω, οπότε τα παραδοσιακά κείμενα εκτείνονται εις μήκος. Η Ταναμπάτα ήταν η ιδανική ευκαιρία στην τάξη των ιαπωνικών να μάθουμε το γραμματικό φαινόμενο με το οποίο σχηματίζουμε προτάσεις ευχών, για να γράψουμε τις ευχές μας και να τις κρεμάσουμε στα κλαδιά. Από εκεί και πέρα, ελπίζουμε ότι δε θα βρέξει, η Οριχίμε με τον Χικομπόσι θα συναντηθούν, και από τη χαρά τους θα εκπληρώσουν τις ευχές μας.